Dolandırıcılık, insanlık tarihi kadar eski bir suç türüdür. Türkiye’de de zaman zaman öyle olaylar yaşanmıştır ki, halk arasında yıllarca konuşulmuş ve “ibret alınması gereken” derslerle dolu hikâyeler ortaya çıkmıştır. İşte Türkiye’nin en ünlü dolandırıcıları ve tarihe geçen yöntemleri:
1. Banker Kastelli (Cevher Özden)
1980’lerde “Banker Kastelli” olarak tanınan Cevher Özden, yüksek faiz vaatleriyle on binlerce kişiden para topladı. Kısa sürede devasa bir servet edindi ancak Ponzi sistemine dayalı bu düzen çöktü. Binlerce insan mağdur olurken, Kastelli Türkiye tarihine en büyük finansal dolandırıcılardan biri olarak geçti.
İbret: Kolay yoldan yüksek kazanç vaat eden sistemlere güvenmemek.
2. Jet Fadıl (Fadıl Akgündüz)
1990’larda “Jet Fadıl” lakabıyla tanınan Fadıl Akgündüz, önce JetPa Holding ile otomobil satışı üzerinden, daha sonra da Caprice Gold ve Maldivler projeleriyle binlerce kişiyi mağdur etti. Lüks yaşamı ve dini duyguları istismar eden reklamlarıyla çok sayıda yatırımcıyı kandırdı.
İbret: Gerçekçi olmayan projeler ve garantisiz yatırımlar büyük risk taşır.
3. Tosuncuk (Mehmet Aydın)
Dijital çağın en bilinen dolandırıcısı Mehmet Aydın, “Çiftlik Bank” isimli sistemi kurarak on binlerce kişiden yüz milyonlarca lira topladı. Sanal hayvan çiftliği oyunu üzerinden kâr vaadiyle kurulan bu sistem kısa sürede çöktü. Tosuncuk ise yıllarca yurtdışında kaçak yaşadıktan sonra Türkiye’ye teslim oldu.
İbret: İnternetteki kolay kazanç vaatlerine şüpheyle yaklaşmak gerekir.
4. Banker Yalçın ve Bankerler Krizi
1980’lerde Banker Yalçın dahil olmak üzere çok sayıda banker, yüksek faizlerle para topladı. Ancak hiçbir yasal denetime tabi olmadıkları için sistem çöktü ve Türkiye büyük bir “bankerler krizi” yaşadı.
İbret: Yasal kurumlar ve devlet denetimi dışında kalan yatırımlar her zaman risklidir.
5. Saadet Zinciri Kurbanları
Türkiye’de “Titan Saadet Zinciri” 1990’ların en büyük dolandırıcılık olaylarından biriydi. Piramit sistemiyle kurulan bu düzen, kısa sürede yüzbinlerce kişiyi mağdur etti. “Yeni üye getir, para kazan” mantığıyla çalışan sistem çöktüğünde birçok aile tüm birikimini kaybetti.
İbret: Piramit sistemleri her zaman sonunda çöker.
Sonuç: Tarihten Bugüne Aynı Tuzaklar
Türkiye’nin ünlü dolandırıcıları, farklı dönemlerde farklı yöntemler kullansalar da, ortak noktaları “yüksek kazanç vaadi” oldu. Banker Kastelli’den Tosuncuk’a kadar her örnek, kolay yoldan para kazanma hırsının nasıl felaketlere yol açtığını gösteriyor.
Bugün hâlâ sosyal medya ve internet üzerinden benzer yöntemlerle çok sayıda dolandırıcılık girişimi yapılmaktadır. Bu yüzden her yatırım fırsatını sorgulamak, yasal denetimlere dikkat etmek ve “kolay kazanç” tuzaklarına düşmemek gerekir.
