Hava kirliliğinin insan vücuduna olan zararını herkes bilir. Ancak aslında bu zarar sanıldığından çok daha fazla kötü sonuçlara sebep olabiliyor. İşte soluduğumuz kirli havanın vücuda olan etkileri.
Abone ol
Hava kirliliği her nefes alışımızda ciğerlerimize dolarak kalp ve damar sağlığını ciddi oranda tehdit ediyor. Ancak kirli havanın zararları sadece bunlarla kalmıyor. İç Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Osman Erk, kirli havanın neden olacağı kötü sonuçları açıkladı.
Ne kadar risk altındayız?
Dünya Sağlık Örgütü, hava kirliliğini havadaki yüzer-gezer çok küçük parçacıkların miktarı ile ölçmektedir. Bu kirleticilerin en önemlileri başta kurşun olmak üzere ağır metaller, karbon monoksit, nitrojen oksit, ozon, sülfür dioksit gibi partiküller olarak bilinir. Ölçümde çapı 10 µm’den küçük parçacıklar “PM10” olarak isimlendirilir. Havadaki PM10 yıllık ortalaması 20 µg/m3’ü aşmamalıdır. Bu oran aşıldığında kalp damar rahatsızlıkları ile solunum yetersizliğinden ölüm sıklığı artmaktadır. Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre her yıl Türkiye’de 30-40 bin kişi hava kirliğinden yaşamını kaybetmektedir. Avrupa Birliği hava kalitesi haritasına göre Avrupa’nın en kirli havası Türkiye’dedir. Fakat bu tehlike gözardı edilmektedir.
Damarlarımızı nasıl etkiliyor?
Birçok bilimsel çalışmada hava kirliliği ile ani ölüm, kalp, akciğer ve damar rahatsızlıkları sıklığının arttığı gösterilmiştir. Bilhassa kış aylarında evlerin bacalarından çıkan dumanlar, motorlu taşıtların egzoz dumanları, fabrikalardan çıkan atık maddeler çevre ve hava kirliliğine yol açmaktadır. Havaların soğumasıyla birlikte daha da yükselen hava kirliliği damar tonusunu (kasılmasını) artırır, tansiyonu yükseltir, kan akışkanlığını düşürür, yağ, kolesterol, kalsiyum ve kanda bulunan diğer maddelerden meydana gelen plakların. yırtılıp, damarları tıkamasına sebep olur ve kalp damar rahatsızlıklarından ölüm sıklığını artırır.
Sigaradan uzak durun
Sigara kalp damar rahatsızlıklarının önlenebilir risk etkenlerinden biridir. KOAH ve akciğer kanserinin en mühim sebeplerinden biri olan sigara, ömrü kısaltır. Günde bir paketten fazla sigara içen erkeğin ömrü 7 yıl, kadının ise 4 yıl kısalır.
Zararlarını görmezden gelmeyin
Sigara erken ve ani ölümlerin en sık sebebidir. Kalp-damar rahatsızlıkları riskini artırır (kalp krizi, felç). Hipertansiyona yol açar. Kalp ritim bozukluklarına, damar sertliğine sebep olur. Erken yaşlandırır. Damar sağlığını bozarak cinsel yetersizliğe yol açar. LDL’yi (kötü huylu kolesterol) artırır, HDL’yi (iyi huylu kolesterol) düşürür.
Bıraktıktan sonra bu riskler azalır
Sigarayı bırakınca ani ölüm, birçok kanser türüne yakalanma ve kalp damar rahatsızlıklarının ortaya çıkma riski azalır. KOAH’ın ilerlemesi durur. Ruhsal durum iyileşir. Yaşam kalitesi ve fiziksel kapasite artar.
Pasif içici olmayın
Sigara sadece sigara kullananlarda değil eşlerinde ve çocuklarında da kalp damar rahatsızlıkları gelişme riskini % 25 artırmaktadır. Sigara içenlerin beraberinde içmeyenlerin % 90’ının kanında ölçülebilir miktarlarda sigara dumanına maruziyet saptanmaktadır. Kapalı mekanlarda sigara içilmeme kuralının daha sıkı denetlenmesi, motorlu taşıtların egzozlarından çıkan zehirli dumanların ve bacalarından zehir soluyan fabrikaların denetim altına alınması halk sağlığı açısından büyük önem arz etmektedir.
