Dolar, faiz artışından sonra yaklaşık yüzde 2 düştü; bugünse yüzde 1,7 yükseldi. Doların kısa vadede “yükselip yükselmeyeceği” Türkiye ekonomisi için çok önemli soru… T24 yazarı Barış Soydan, doların kısa vadede yükselebileceğini analiz eden önemli bir yazı hazırladı. İşte doları etkileyecek etkenler:
“Türkiye sürprize yer olmayan, hayatın can sıkıcı tempoda aktığı bir İskandinavya ülkesi değil. Daha geçen hafta AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, aralık ayındaki liderler zirvesinde Türkiye’ye yaptırımların gündeme gelebileceğini söyledi. AB’nin yaptırım koyup koymayacağını, ABD’nin yeni başkanı Joe Biden’la bir maraz çıkıp çıkmayacağını, Türkiye’nin müdahil olduğu coğrafyalarda, Suriye’de, Libya’da, Karabağ’da bir çatışma yaşanıp yaşanmayacağını biliyor muyuz? Hayır, bilmiyoruz. Bunlara “jeopolitik risk” deniyor. Uluslararası yatırım bankası Goldman Sachs’ın Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın son faiz artırımından sonra yayımladığı rapordan okuyalım:
“Çeşitli nedenlerden ötürü TL’nin daha fazla değer kazanma imkanının sınırlı olduğunu düşünüyoruz. Yetkililer Türkiye’nin ticaret dengesini olumsuz etkileyeceği için TL’nin daha fazla değer kazanmasını istemiyor olabilir. Ayrıca jeopolitik riskler yerinde duruyor. Rezervleri negatife düşen Merkez Bankası da döviz piyasasına müdahale etmeyi (döviz alımı yapmayı, BS) tercih edebilir.”
Goldman Sachs’ın sözünü ettiği jeopolitik risklerin neler olduğunu yukarıda gördük. Tek başına Türkiye’nin kontrolünde olmayan, karşı tarafın atacağı adımlara da bağlı riskler bunlar. Bir kıvılcıma bakar…
Goldman Sachs’ın sözünü ettiği negatif rezerv meselesi ayrı konu… Bundan önceki yazımda Ankara’daki bir kaynağım şöyle diyordu: “(Merkez Bankası’nın rezerv oluşturmak için) Döviz alımına başladığı noktadan itibaren kur artık düşmez…”
Tabii bir de enflasyon belası var. Dolar bu yıl TL karşısında yaklaşık yüzde 30 değer kazandı. Bu artışın büyük bölümü henüz enflasyona yansımadı. Oysa araştırmalar, dövizdeki artıştan enflasyona geçişkenlik olduğunu tartışmaya yer kalmayacak şekilde ortaya koyuyor. Ne kadar? Dövizdeki artışın yaklaşık yüzde 20’si kadar. Yani TÜİK eğer bir kalem oyunu yapmazsa, enflasyondaki yükseliş sürecek. Nereye kadar? Goldman Sachs, 2021’nin ilk çeyreğinde yüzde 14.1’e yükselmesini bekliyor.
İşte “burası önemli”. Enflasyon yüzde 14’ü geçtiğinde Merkez Bankası’nın yüzde 15’lik politika faizi yetersiz kalacak. Piyasa yeni bir faiz artırımı beklemeye başlayacak. Naci Ağbal geçen hafta yaptığını bir kez daha yapıp faizi artırabilecek mi? Yoksa Erdoğan’dan aldığı izin bir seferlik artırımla mı sınırlı?
Ben Ağbal’ın Cumhurbaşkanı Erdoğan nezdindeki kredibilitesinin sonsuz olmadığını, iznin bir seferlik olduğunu düşünüyorum. Ankara’dan aldığım haberler de, Ağbal’ın bağımsız hareket etmediği, her adımı Erdoğan’la eşgüdüm içinde attığı yönünde…
Erdoğan faiz artırımı için gerekli izni vermezse ne olacak? Haydiii, piyasanın yine tansiyonu çıkacak! Dolar yeniden yükselmeye başlayacak…
8.50’den dolar alanlar uyarılara kulak vermeyerek yanlış yaptı. “Dolar artık yükselmez” diyenlere inanıp ikinci yanlışı yapmasalar bari.” (Barış Soydan/www.t24.com)
