Küresel insan kaynakları ve yönetim danışmanlığı şirketi Mercer, iş dünyasındaki ücret ile yan haklarda genel eğilim ve uygulamaları ortaya koyan ‘2020 Türkiye Ücret ve Yan Haklar Araştırması’nın sonuçlarını açıkladı.
Araştırmanın sonuçlarına göre, 2021 yılında şirketler çalışanlarına yüzde 13,8 bandında ücret artışı yapmayı planlıyor. 2020 yılında yüzde 15 bandında zam yapılırken, Türkiye’de firmaların yüzde 6,6’sı, dünya genelinde ise yüzde 15’i ücretlerde kesintiye gitti.
Bu yıl 619 firmanın katıldığı araştırmaya Türkiye’den hızlı tüketim ürünleri, otomotiv, perakende, bankacılık, dayanıklı ürünler, enerji, teknoloji, ilaç ve sağlık, üretim, lojistik, sigorta sektörleri yer aldı.
Ödeme gücü en yüksek sektörler ilaç ve sağlık
Ödeme gücü en yüksek sektörler olarak ilaç ve sağlık, teknoloji ve kimya ön plana çıkarken lojistik, perakende ve ambalajda ise oran Türkiye ortalamasının altında kaldı. Yüzde 4,2 ile veri analitiği / iş zekası, yüzde 3,3 ile proje yöneticiliği ortalamanın üstünde konumlanan pozisyonlar olarak ön plana çıkıyor.
Uzaktan çalışma oranı yüzde 67’ye çıktı
Araştırmanın sonuçlarına göre; firmaların yüzde 12,8’i koronavirüs sebebiyle 2020 yılı ücret artışlarını dondurdu veya erteledi. Firmaların yüzde 6,6’sı ise ücretlerde kesintiye giderken, dünyada bu oran yüzde 15 olarak uygulandı. 2020 yılında işten ayrılanların oranı geçen yıla göre yüzde 2’lik bir artış göstererek yüzde 17 olarak gerçekleşti. Gönüllü ayrılmalarda oran ise yüzde 8 olarak gerçekleşti.
Uzaktan çalışan firmaların oranı yüzde 27 civarındayken koronavirüs ile birlikte bu oran yüzde 64’e fırladı. Uzaktan çalışmanın üretkenliği artırdığını söyleyen firmaların oranı ise yüzde 13. Uzaktan çalışmayla ilgili maliyetler için ödenek sağlayan firmaların oranı yüzde 20, evden çalışma desteği / araçları sağlayan firmaların oranıysa yüzde 43 olarak karşımıza çıkıyor. Laptop, cep telefonu, online eğitim, maliyetler için ek ödenek ve ofis mobilyası firmaların sağladığı destek ve araçlar sıralamasında ilk beş sırada yer alıyor.
Yan haklarda daralma var
Araştırma içerisinde özellikle bir önceki yıl verilerine göre bayram, yakacak, yıllık izin, evlilik ve doğum yardımı gibi yan hakların kapsamında daralma veya azalma görülüyor. Sağlık sigortaları kapsamında da değişiklikler olurken, özellikle Ege Bölgesinde çalışan eş ve çocuğunun sigorta primini ödeyen firmaların oranı bir önceki seneye göre yüzde 13 artış gösteriyor. Araç yerine araç yardımı ödemesi alma opsiyonu sunan firmalar bir önceki seneye göre yüzde 9 azalırken, aylık yapılan ödeme 5 bin TL ile 10 bin TL arasında yer alıyor ve pozisyona göre değişkenlik gösteriyor.
“Ücret artışı enflasyon rakamının biraz üzerinde olacak”
Bu zamana kadar Mercer’ın Türkiye’de gerçekleştirdiği en geniş katılımlı ücret ve yan haklar araştırmasını gerçekleştirdiklerini söyleyen Mercer Türkiye Kariyer Ürünleri Lideri Güneş Nalbantoğlu sözlerini şöyle sürdürdü: “Türkiye’de 2018 yılında başlayan kur dalgalanmaları ve yüksek enflasyon çalışan tarafında ücret artış beklentilerini yükseltti. Firmaların hem 2020 hem de 2021 için ücret artış bütçelerini geçmiş yılların aksine enflasyon rakamının biraz üstüne konumlandırmalarında bunun etkisi olduğunu söyleyebiliriz. Yeni çalışma düzeni ve alışkanlıklar bazı yan hakların uygulanmasında azalmaya neden olması beklenirken, teknoloji yardımı, wellness programları gibi uygulamaların ise artışını tetikleyecek gibi gözüküyor.”
Çi̇ğdem Yücesoy Subaşı/Dünya
