Günümüzde en çok rağbet gören konulardan biri olan ikinci el araçlardan kaynaklanan kusurlarda sorumluluğun nasıl tespit edildiği, ve hatta yargılanması yapılan mahkeme bile kafaları karıştırmaktadır. Avukatların bile yargılanma başvurularında hataya düşmeleri olağan olan bu durumu şöyle özetleyebiliriz;
Araç satın alımında dikkat edilmesi gereken en önemli nokta, aracı iyice gözden geçirilerek ekspertiz raporunun ayrıntıyla düzenlenmesidir. Bu yüzden güvendiğiniz ekspertize götürmeniz en iyisi olacaktır.
Araçta ayıp ile karşılaşmanız durumunda muhakkak ihtarname çekmenizi tavsiye ederim. Hem kendinizi kanıtlanmanız hem de satıcı iyi niyetli ise hatasını telafi etmesi için bir fırsat vermeniz adil olacaktır.
Nitekim bu durum Yargıtay 13. Hukuk Dairesi 2016/26690 E. ve 2019/9299 K. sayılı kararında “…Taraflar arasındaki uyuşmazlık, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 219 ve devamı maddelerinde düzenlenen, ayıptan sorumluluk hükümlerinden kaynaklanmaktadır. Davacının, satın aldığı araçla ilgili olarak Trafik Şube Müdürlüğü’nce tutulan kayıtları, aracın sigorta kayıtlarını, TRAMER kayıtlarını inceleme, TRAMER’e SMS atarak bilgi edinme yükümlülüğü de yoktur…” şeklinde açıklanmıştır.
Alıcının ayıba karşı seçimlik hakları TBK m. 227’de açıkça düzenlenmiştir. Bunlar:
- Satılanı geri vermeye hazır olduğunu bildirerek sözleşmeden dönmek
- Satılanı alıkoyup ayıp oranında satış bedelinde indirim istemek
- Aşırı bir masrafı gerektirmediği takdirde, bütün masrafları satıcıya ait olmak üzere satılanın ücretsiz onarılmasını istemek
- İmkân varsa, satılanın ayıpsız bir benzeri ile değiştirilmesini istemek’
Alıcının genel hükümlere göre tazminat isteme hakkı saklıdır. Satıcı, alıcıya aynı malın ayıpsız bir benzerini hemen vererek ve uğradığı zararın tamamını gidererek seçimlik haklarını kullanmasını önleyebilir.
TBK m.231’de “Satıcı daha uzun bir süre için üstlenmiş olmadıkça, satılanın ayıbından doğan sorumluluğa ilişkin her türlü dava, satılandaki ayıp daha sonra ortaya çıksa bile, satılanın alıcıya devrinden başlayarak iki yıl geçmekle zamanaşımına uğrar. Alıcının satılanın kendisine devrinden başlayarak iki yıl içinde bildirdiği ayıptan doğan def’i hakkı, bu sürenin geçmiş olmasıyla ortadan kalkmaz. Satıcı, satılanı ayıplı olarak devretmekte ağır kusurlu ise, iki yıllık zamanaşımı süresinden yararlanamaz.” şeklinde düzenlenmiştir.
Velhasılkelam önemle belirtmek gerekir ki her ne kadar dava süreci uzun olsa da ikinci el araç satışlarında satıcının sorumluluğundan kurtulması nerdeyse imkansızdır. Bilirkişi raporlarıyla tespit edilen hasar ile satın aracı satın alırken uğramış olduğunuz hak kaybınızı telafi etmeniz mümkün oluyor. Çünkü takdir edersiniz ki araçların gizli ayıbı ayıbı yani kullanıma bağlı olarak kusurunun fark edilmesi araçların olmazsa olmazlarındandır.
Avukat Saynur MASYAN
